MUSTAFA/ Can Dündar - SUFİ SAJA

.

"Muhtaç olduğun kudret damarlarındaki asil kanda mevcuttur."Kemal ATATÜRK .

15 Eylül 2008 Pazartesi

MUSTAFA/ Can Dündar


Can Dündar, genç yaşlı herkesin hafızalarına kazınan “Sarı Zeybek”ten sonra bir Atatürk belgeseli daha yaptı. Adı: “Mustafa...”
Pek çoğu özgün fotoğraflar ve filmlerden oluşan mekânlara zaman zaman çizgi roman tarzı görüntüler de yerleştirilmiş.
Son yılların Batı filmlerinde bu teknik kullanılıyor ve gençler bu tadı tanıyor. Bazı mekânlarda tarih yeniden görüntülenmiş. Örneğin... Mustafa Kemal’in Ankara’da karşılanışının canlandırılışı.
Böyle sahnelerde kamera uzaktan çalıştırılmış. Filmin özünden uzaklaşan “Atatürk’e benzedi - benzemedi” gibi tartışmalar çıkmasına olanak verilmemiş.
Can Dündar, “Mustafa’da biz ..onun en yalın haline ulaşmaya çalıştık. O’nu sadece annesinin çağırdığı isimle hatırlamak ve hatırlatmak istedik” diyor.
Atatürk’ün Selanik’ten başlayan ilk yıllarını filmde Yunan bir çocuk (Yorgo) canlandırıyor. Kendi halkına bir dönem düşman belletilen Mustafa Kemal’in çocukluğunu nasıl da istekli oynamış.
Filmin afişinde yer alan ve muhacirliği, yurt arayışını temsil eden çalıdan ev sahnesinde ise Makedonyalı bir çocuk oynuyor.
Filmde Atatürk’ün 7 farklı dönemi için 7 farklı oyuncu yer alıyor.
Filmin müzikleri, Atatürk gibi Balkanlar’dan yetişmiş küresel müzisyen Goran Bregoviç’e ait.
Atatürk’ün doğduğu Selanik’ten Manastır’a, Şam’dan Berlin’e, Sofya’dan Karlsbad’a kadar her coğrafyaya gidilerek, doğduğu odadan öldüğü odaya kadar hayatı yerinde görüntüleniyor.
Atatürk’e dair yazılmış kitaplar, yerli-yabancı basının diplomatik yazışmaları taranıyor. Atatürk’ten kalan eşyalar, onu anlatan anılar, çalıştığı karargâhlar, yaşadığı evler, geride bıraktığı belgeler, sevdiği müzikler, söylediği sözler derleniyor.
Atatürk’ün daha önce görülmemiş fotoğraflarına, hatıralarını yazdığı not defterlerine, yakınlarına yolladığı çok özel mektuplarına, günlüğüne, el yazmalarına ulaşılıyor.
Selanik’ten Dolmabahçe’ye yolculuk tamamlanıyor.
Yolculuğun son durağı, 29 Ekim’de sinemalar...
Güneri Civaoğlu.
....

3 yorum:

Ela'dan Mektuplar dedi ki...

içim titredi :.( İnsan hiç görmediği bir insanı bu kadar mı sever, özler...
izlemek için sabırsızlanıyorum...

Tabiat Ana dedi ki...

sevgili ela aklımdan geçenleri dile getirmiş.
seviyorum,özlüyorum ve sabırsızlanıyorum evet hemde çok.

Adsız dedi ki...

Mustafa adlı Atatürk ü anlattığını söyleyen filim o kadar ucuz anlatımlı bayağı filim ki Atatürk ün sadece kötü denebilecek özelliklerini toplamaya çalışsak bu kadar anlatamazdık. Anlatım değil abartma ve uydurma var işte.

At gözlüğüyle, gördüğünü sanan bazı sanatçılar ve yazarların yaptıkları Atatürkçülük değilde onun kendileri gibi basit bir zekaya sahip olduğunu kanıtlamaya çalışmaktır. Sen basitsin ve sen kıt bir zekaya sahipsin Atatürk değil!.. Hayır adam sen kısıtlı bir beyinle yaşıyorsun, atatürkçü olmayanın dışında kimse Atatürk ü anlatamaz.. aynı ideale baş koymadıysan hangi kuş kadar ilminle o yolun gerçeklerini görüp anlatabileceksin ki.

Atatürkçülüğü anlatmadığın aşikar; ancak Atatürk üde anlatamamışsın. Orhan Pamuk sevdasındaki zavallılar sizi..

Atatürk içki içermiş, sigara içimiş eee küçükken kargaları kovalamış eee normal bir insanmış.. Yaa bak bak sen.. kuş beyinli yazar ve de zanaatkarlar, bizde Ata yı uzaydan gelen x ışınlı gözleri olan süperkahraman sanıyorduk.

Sizin gibi pi pok olmayanlar, üç kuruşluk zekasıyla, ancak ticaret becerisiyle nerelere geliyorlar.. Piyasa adamısınız siz, sadece çıkar peşinde olan uyuz politikalarınız, beş para etmez değerlerden ve gerçeklerden uzak felsefeleriniz..

O halde bu senaristler bu işgüzarlar bir araya gelip kendilerini tuvalette, kaldırımda otururken, öksürürken, kusarken, geyirirken, sevişirken.. göstersinler bizde bu görüntülere bakıp onlar hakkında gerçekçi bir yargıya varalım. Ne gerçekçi bir tavır: Aaa Can Dündar aslında pis işler yapan işi gücü osurmak, geyirmek, işemek, sevişmek...

Can Dündarlar ve düşünce ekibi kaç paralık Atatürkçüsünüz?
Ağzınıza Mustafa Kemal in adını almayın..
Size gelen övgüler, vatan hainlerinden, bölücülerden, yobaz partilerden ve Türk düşmanlarından.. boş yere iyinin yanında kötü yorumlarda olacak edebiyatını yapmayın.

Atatürk ün de normal bir insan olduğununu sizden bin kat daha iyi bilenler bu yüzden ona hayranlar, kendileri gibi bir insanın neler yaptığını bilerek duygulanıyor ve sahipleniyor. Sakın sanmayın ki sizinde amacınız bu, Atatürk ü tüm herşeyiyle anlatabilecek zekanız ve kabiliyetiniz olsaydı işte o zaman gerçekçi bir üsluptan bahsedilebilirdi.

Atatürk ün zaten bu yaptıklarını bilmeyen yok, üstelik anlatmaya çalıştığınız kesim zatem çok kitap okuyan insanlardır. Siz Atatürk ü hastalanmış olarak görünce onun insan olduğunu anlayacak kadar gerizekalısınız.

Her halde orta yaşlarda bunu anladınız ve şimdi avaz avaz bağrıyorsunuz. Siz moronsanız halk napsın?

Yönetmen, Can Dündar
Amerikan filmlerindeki yönetmenlerin kucağına bile oturamaz.

Senaryo, Can Dündar
Bir gerçeği yarım yamalak sunup kendi kılığına sokmaya çalışan yandan yemiş sallamacı; O büyük insanda benim gibiydiye getirmeye çalışan soytarı.

Filmin Türü, Belgesel
Hiç hayatımda belgesel görmesem inanırdım. Belgesel olayları gerçekçi ve kapsamlı, açıklayıcı ve yansız bir tavırla anlattığı zaman belgeseldir. Orasını burasını kırp gerçeklerin, sonrada ukalaca Atatürk filmi çektim diye çocukları kandır. Atatürk ün yüzde biriyle Atatürk nasıl anlatılır. Hemde alelade yönleriyle sadece.. sen git babanı kandır.


*.....*.....*.....*

Başaramayacaklar...
Suay Karaman

Emperyalizm işbirlikçileri, ulus devlet karşıtları, şeriatçılar ve numaracı cumhuriyetçiler yıllardır elbirliğiyle Atatürk’ü aşağılamaya, devrimlerini yıkmaya çalışıyorlar.

On beş yıl gibi çok uzun bir zamana yayılan Can Dündar’ın hazırladığı “Mustafa” adlı film, bilinç altında farklı bir Atatürk portresi oluşturmaya çalışmaktadır. Bu şekilde yapılan Atatürk’le ilgili filmleri hazırlayıp yayımlamak, gerçekten büyük sorumsuzluk sayılmalıdır. Tarihe karşı, Türk ulusuna karşı ve tüm insanlığın övünç kaynağı olan büyük bir öndere ve lidere karşı yapılan bir sorumsuzluktur...

Filmin adından başlayalım: Can Dündar’ın en iyi yaptığı şey, aşırmadır. Sarı Zeybek adının da ilk olarak kendi aklına geldiğini söylemişti zamanında. “Mustafa” adı için “Benim aklıma geldi” dedi ama 1909 ile 1995 yılları arasında yaşayan yazar Mehmet Rakım Çalapala’nın, 1944 yılında yazdığı “Mustafa: Atatürk’ün Romanı” adlı eserini kendisi gibi herkesin unuttuğunu sandı.

Filmde tarihi ve siyasi konulara girildiğinde birçok soru işaretiyle karşılaşıyorsunuz. Dikkat çekici bölümlere göz atmakta yarar var. Film Atatürk’ün karga kovalamasıyla başlıyor.

Atatürk küçükken hocası Kaymak Hafız’dan dayak yiyor ve hemen okuldan ayrılıyor. Ancak bu dayağı hiç unutmuyor. Can Dündar’a göre yıllar sonra Atatürk’ün medreseleri kapatması, Kaymak Hafız’dan rövanşın alınması anlamına geliyor.

Atatürk İstanbul’da şatafatlı bir hayat sürerken bütün parasını tefecilere kaptırmış. Bunun üzerine Anadolu’ya geçmeye karar vermiş. Atatürk, Samsun’a gitmeden önce sarayda Vahdettin’le bir görüşme yapar. Bu görüşmede Vahdettin, Atatürk’e; “Paşa, bu devleti siz kurtarabilirsiniz ve kahraman olarak kitaplarda anılırsınız” diyor. Yani Vahdettin vatan haini değil ama nedense biz anlamamışız... Bu konuşmadan iki ay sonra Atatürk için çıkarılan idam fermanını hangi Vahdettin imzalamıştı acaba? İngilizlerin Malaya zırhlısıyla ülkeden kaçan Vahdettin değil miydi?


Verilmek istenen imaj

Filmde, Atatürk’ün İzmit’te bazı gazetecilerle yaptığı görüşmede, Kürtlere özerklik verilmesi fikrinde olduğu ortaya konuyor. Bu konunun arkası gelmiyor, Atatürk’ün bu konuyla ilgili düşüncelerine hiç değinilmiyor.

Atatürk’ün, cahillerin seviyesine inmem diyerek sanki halkı küçük gördüğü imajı veriliyor. Atatürk 1930 yılında halkın arasına karıştığında herkesin mutsuz ve karnını doyuramaz durumda olduğunu görüyor. Can Dündar’ın yorumu şöyle: “Çevresindeki dalkavuklar halkın ıstıraplarını Atatürk’ten gizleyip iyi göstermeye çalıştılar. Atatürk gerçekle yüzleşince çok üzüldü ve sabaha kadar uyuyamadı.”

Atatürk’ün manevi oğlu için gerçek oğluydu havası verilerek gayri meşru ilişkilerinden çocuğu olduğu imalarına yer veriliyor. En yakın arkadaşlarını bile gözünü kırpmadan ölüme gönderen ve kendi heykellerini diktiren bir diktatör olduğu imajı yaratılıyor.

Anlamsız bir şekilde, Atatürk’ün arkasında uzun boylu adamların olduğu bir fotoğraf gösterildikten sonra, bir Fransız gazetesinde ne kadar kısa boylu olduğu vurgulanıyor.

TBMM’yi cuma günü namazdan sonra, dua okutarak açtığı halde, son bölümde dinsiz olduğu vurgulanmaya çalışılıyor. Kendisi hakkında şeyhülislam tarafından verilen “dinsiz” fetvasını yıkmak için, 22 Nisan olarak karar verilen TBMM açılış gününü cuma gününe denk gelen 23 Nisan’a alıyor.

Can Dündar’ın yorumuna göre, Atatürk ileride gerçekleştireceği amaçlarına ulaşmak için şimdilik böyle hareket ediyor.

Atatürk için günde bir büyük rakı, üç paket sigara ve on beş kahve içiyordu denilerek, içki düşkünü ayyaş bir portre çizilmiş.

Devletle ilgili tüm önemli kararların o meşhur içki masalarında alındığı ifade edilerek ciddiyetten uzak bir tablo çiziliyor. Zaten Atatürk son yıllarını işsiz güçsüz, can sıkıntısında balolar, davetler ve içki masalarında geçirmiş. Üstelik son sahnelerde çalgıcıya kadeh kaldıran içki düşkünü yalnız bir adamın mizanseni yaratılmış.

Daha bunun gibi akılda kalmayan nice sahneler var. Böylesine gerçekle ilgisi olmayan mesajların ustalıkla yerleştirildiği filmin, Cumhuriyetimizin 85. yıldönümünde gösterilmesi de farklı bir anlam taşımaktadır.

Sayın Prof. Dr. Özer Ozankaya, öğrencisi olan Can Dündar’a, Sarı Zeybek ve Gölgedekiler filmleri için de buna benzer eleştirileri bizzat yüzüne karşı söylediği zaman, “Aaa, hocam, bunlar hiç aklıma gelmemişti” yanıtını almıştı. Sayın Ozankaya’ya göre “Mustafa” filmiyle ilgili benzer eleştiriyi yöneltmenin artık yararı yoktur. Çünkü Can Dündar’ın söz konusu davranışları bilerek sürdürdüğü çok açıktır.

Devrimlerini yıkmaya çalışıyorlar

Can Dündar bu filmi yapmadan önce “Nutuk” gibi, “Tek Adam” gibi kitapları okusaydı, belki tarihi değiştirerek bazılarına şirin gözükmekten kaçınırdı. Ama belki de bu film özellikle yaptırılarak Atatürk’ü sevenlerin bilinçlerini değiştirmek, Misak-ı Milli sınırlarından vazgeçmek görevi üstlenilmiş olabilir.

Emperyalizm işbirlikçileri, ulus devlet karşıtları, şeriatçılar ve numaracı cumhuriyetçiler yıllardır elbirliğiyle Atatürk’ü aşağılamaya, devrimlerini yıkmaya çalışıyorlar. Armstrong’un “Bozkurt” kitabında, Vamık Volkan’ın “Ölümsüz Atatürk” kitabında, İpek Çalışlar’ın “Latife” kitabında, Tolga Örnek’in “Gelibolu” filminde ve şimdi de Can Dündar’ın “Mustafa” filminde olduğu gibi... Ama hepsinin ve daha nicelerinin ortak bir noktası var: Yanılıyorlar ve başaramayacaklar...

Suay KARAMAN Atatürkçü Düşünce Derneği Genel Sekreteri
2 Kasım 2008